Η Μεσόγειος θερμαίνεται με ανησυχητική ταχύτητα — 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο — θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο το περιβάλλον και τα οικοσυστήματά της. Κατά την προγραμματική περίοδο 2014–2020, 228 έργα συνεργασίας Interreg σε όλη την περιοχή της Μεσογείου ασχολήθηκαν ενεργά με την προστασία της φύσης και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, με στόχο την εξισορρόπηση της ανθρώπινης δραστηριότητας με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Χαρτοφυλάκιο μεσογειακής συνεργασίας
Τα περιβαλλοντικά έργα αντιπροσωπεύουν το 16% ενός χαρτοφυλακίου 1.420 έργων σε 17 χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα συνεργασίας στη Μεσόγειο (προγράμματα Interreg και προγράμματα του European Neighbourhood Instrument Cross Border Cooperation – ENI CBC). Έχουν δοθεί 411 εκατομμύρια ευρώ και περισσότεροι από 1.500 εταίροι έχουν εργαστεί για να μετατρέψουν τις ιδέες σε πράξη. Γεωγραφικά, τα προγράμματα αυτά καλύπτουν συνολικά 22 συμμετέχουσες χώρες, εκ των οποίων οι 21, δραστηριοποιήθηκαν σε έργα που αφορούν την προστασία της φύσης, τη βιοποικιλότητα και τις πράσινες υποδομές κατά την περίοδο 2014-2020. Η Δυτική Μεσόγειος είχε μεγαλύτερο ποσοστό έργων σχετικών με το θέμα (18%) σε σύγκριση με την Κεντρική (15%) και την Ανατολική (10%) Μεσόγειο. Στα προγράμματα ENI CBC, συνολικά εννέα χώρες συμμετείχαν σε αυτού του τύπου έργα, εκ των οποίων τέσσερα κράτη μέλη (Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία) και πέντε χώρες γειτονιάς (Αίγυπτος, Ιορδανία, Λίβανος, Παλαιστίνη και Τυνησία).
Αυτές οι πληροφορίες προέρχονται από τις βάσεις δεδομένων του keep.eu, σε συνδυασμό με πρόσθετα δεδομένα από τα προγράμματα 2014-2020, στο πλαίσιο μελέτης που εκπονήθηκε από τη δομή τεχνικής υποστήριξης TESIM, που ερευνά τον αντίκτυπο των 17 προγραμμάτων συνεργασίας που υλοποιήθηκαν το 2014-2020 στην περιοχή της Μεσογείου.
Παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές: προτεραιότητα για δράση
Η μελέτη έδειξε ότι οι παράκτιες περιοχές της Μεσογείου είναι αναμφίβολα οι πιο ευάλωτες, με σχεδόν 2 στα 5 έργα να αφορούν την προστασία των ακτών και της θάλασσας. Τα ερευνητικά ιδρύματα αποτελούν το 39% όλων των εταίρων του έργου – ενώ οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό ρόλο, δείχνοντας ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να συμβαδίζει με οικονομικές ευκαιρίες.
Πράσινες υποδομές
Οι δραστηριότητες κυμαίνονταν από την προστασία των κοραλλιογενών υφάλων μέχρι την αντιμετώπιση της υπεραλίευσης. από τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά και χημικά έως την προστασία των παραλιών και τον έλεγχο της ποιότητας του νερού.
Προγράμματα Interreg 2021–2027
Το ένα τέταρτο των νέων έργων συνεργασίας Interreg της περιόδου 2021-2027 επικεντρώνονται πλέον στο πράσινο. Το έργο της Interreg ενθαρρύνει κοινές λύσεις στη Μεσόγειο και αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη προτεραιότητα της Ευρώπης στην περιβαλλοντική δράση, ευθυγραμμισμένη με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας για την προστασία των οικοσυστημάτων ενισχύοντας παράλληλα τις οικονομίες και τις κοινότητες.
Επιπλέον, εξετάζοντας τη μεγαλύτερη εικόνα, πρόσφατα στο «Our Ocean Conference» στο Μπουσάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την δέσμευση της να διαθέσει περισσότερα από 300 εκατομμύρια ευρώ για την συντήρηση των ωκεανών. Αυτό ήταν ένα σημαντικό βήμα στη συνεχή προσπάθεια για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Το αναμενόμενο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τους Ωκεανούς θα εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2025. Αυτό το ενιαίο πλαίσιο για τις ωκεάνιες πολιτικές θα υποστηρίξει τη διατήρηση και την αειφόρο χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων για αειφόρο ανάπτυξη.
Περισσότερες πληροφορίες: